Bu amaç için imar planında, “Bina otoparkı” nitelikli parselleri satın alarak, KMK kurulu apartman veya sitelerine bağlı parsel haline getirebilirler. Otopark amaçlı edinilen bu parsel “ortaklaşa kullanılan yer” olarak adlandırılır.
Ortaklaşa Kullanılan Yerlerin Tescili
- MADDE 29
- Sosyal tesis, ticarî mahal, yüzme havuzu, tenis kortu gibi taşınmaz veya bağımsız bölümler ortaklaşa kullanıma ayrılmış ise, malik sütununa yararlanan taşınmazların ada ve parsel veya bağımsız bölüm numaraları yazılır.
- Ortaklaşa kullanılan yerler, yararlanan taşınmazlarla aynı ada ve parsel içerisinde olabileceği gibi, ortak sınırı olmaksızın ayrı ada ve parsellerde de bulunabilir.
- Yararlanan taşınmazların kütük sayfasının beyanlar sütununa, ortaklaşa kullanılan taşınmazın, hangi ada ve parsel veya bağımsız bölümle ortak olduğu belirtilir.
Ortak mallar, ortaklar adına değil ortaklara ait parsellere bağlı mülkiyet olarak tescil edilir. Böylece bağımsız bölümler el değiştirdikçe, yeni malik de bağlı gayrimenkulde söz sahibi olur ve karmaşa önlenir.
Kendisi başlı başına bir taşınmaz olan Müşterek methal, birden çok taşınmazın ortak kullanımına tahsis edilmiş, ortaklaşa kullanılan taşınmaz mal demektir. Genelde birkaç parsele özgü müşterek yol olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak yol vasfı dışında kullanılan müşterek methaller de söz konusu olabilir. Müşterek methal olarak ayrılan parselin mülkiyet hanesine maliklerin isimleri yazılmayıp, bundan yararlanacak olan parsel veya bağımsız bölümlerin numaraları yazılır.
ADA İÇİ OTOPARKLARIN TESCİLİ
- Otopark yönetmeliğinin 4/a maddesinin “Ada içi otoparkları, planlara işlenerek tapuya yapı adasındaki parsellerin ORTAK ALANI olarak kayıt ettirilir” hükmü gereğince, 3194 sayılı İK’nun 18 maddesi uyarınca imar uygulaması sonucu oluşturulacak “ada içi otopark”ın, bu vasıfla dağıtım cetveli ve taleple adadaki parsellerin ORTAK YERİ olarak ayrı bir parsel nosu altında tescili mümkündür. (TKGM 20.9.1991, 18013/107-3552 sy talimat; s.203)
Bir parselde bulunan otoparktan diğer parsel maliklerinin de yararlanabilmesi için otoparktan yararlanma irtifakı kurulabilir. Bu hak, bir şahıs veya bir parsel ya da bağımsız bölüm lehine kurulabilir. Böyle bir irtifak hakkı, üzerinde irtifak tesis edilecek (yüklü)ana taşınmaz ile yararlanacak ana taşınmazların kütük sayfalarına tescil edilir. Ayrıca tüm bağımsız bölümlerin beyanlar sütununda gösterilir. (KMK-13).
a) Açık Otoparklar: Yapı olmadıkları için kat mülkiyetine konu olamazlar. Ancak müşterek mülkiyet esaslarına göre, içindeki otopark sayısı payda kabul edilerek hisse satışına konu olabilir. Veya süreli olmak üzere diğer parseller lehine intifa-yararlanma- hakkı kurulabilir.
b) Kapalı ve Katlı Otoparklar: Bir yapı söz konusu olduğu için kat mülkiyetine konu olabilirler. Bu durumda iki seçenek oluşturulabilir.
Kapalı ve Katlı Otoparklar
- Otopark nitelikli yapı istenirse tek bir bağımsız bölüm numarası altında tescil edilebilir. Bu durumda içindeki otopark sayısı payda kabul edilerek bağımsız bölüm otopark sayısı kadar hisselere ayrılarak satışa konu yapılabilir.
- İkinci seçenek olarak katlı otoparka ilişkin mimari proje üzerinde tüm otoparklar gösterilmek ve belediyesince her biri için ruhsat verilmek koşuluyla otopark sayısı kadar bağımsız bölüm tapusu elde edilip satışa, kiraya ve diğer tüm irtifaka konu edilebilir.
- Ancak ticari otoparkı işleten belediye tapuyu devretmek yerine otopark kira sertifikası gibi bir yaklaşım geliştirilebilir. Bu durumda;Tapu idaresinin otoparkların kullanıcılarının tedavülünü (elden ele dolanımı) izleme olanağı olmayacaktır. Dolayısıyla, belediyece tanzim edilecek sertifikanın, tapu dairesinin güvencesi altında olması mümkün olmayacaktır. Birden çok kişiye, devre mülk gibi, sertifikalanan otoparkın nasıl kullanılacağına dair kullanım biçimini zamansal olarak belirleyen işletme planı, sertifikayı düzenleyen kurum denetim, gözetim ve sorumluluğunda işletilmelidir.